Yapay sinir ağı, insan beyninin çalışma ve düşünebilme yeteneğinden yola çıkılarak oluşturulmuş bir bilgi işlem teknolojisidir. Yapay Sinir Ağları, bir başka deyişle, biyolojik sinir ağlarını taklit eden bilgisayar programlarıdır. YSA’ların öğrenme özelliği sayesinde geleneksel teknikler için çok karmaşık kalan problemlere çözüm sağlayabilmektedirler. Yine öğrenme yeteneği sayesinde, bilinen örnekleri kullanarak daha önce karşılaşılmamış durumlarda genelleme yapabilmektedir. Doğrusal olmayan, çok boyutlu, karmaşık, kesin olmayan, eksik, kusurlu, hata olasılığı yüksek veriler ve problemlerin çözümü için özellikle bir matematiksel model ve algoritmanın bulunmaması durumlarında yaygın halde yapay sinir ağları uygulamaları yapılabilmekte ve başarılı sonuçlar elde edilmektedir.
Sadece sayısal bilgilerle çalışan, bilgiyi saklama, örnekleri kullanarak öğrenme ve görülmemiş örnekler hakkında bilgi üretebilme, sınıflandırma ve şekil tamamlama yapabilme gibi özelliklere sahip olan Yapay Sinir Ağları, günlük hayatımızda finansal konulardan mühendislik ve tıp bilimine, üretim uygulamalarından arıza tespit ve analizine kadar birçok alanda uygulanabilmektedir.
Öğrenen bir yapay sinir ağı yardımıyla bir sistemde veya cihazda meydana gelebilecek arızaların tanımlanma olanağı olmaktadır. Makro ekonomik tahminler, banka kredilerinin değerlendirilmesi, döviz kuru tahminleri, risk analizleri gibi örnekler de finansal konularda uygulama alanı bulmaktadır. Tıp biliminde, tıbbi sinyallerin ve kanserli hücrelerin analizinde, savunma sanayi uygulamalarında ise hedef izleme, nesneleri veya görüntüleri ayırma ve tanıma, askeri uçakların uçuş yörüngelerinin belirlenmesi gibi alanlarda kullanılmaktadır. Üretim sistemlerinin optimizasyonu, ürün analizi ve tasarımı, ürünlerin kalite analizi ve kontrolü, planlama ve yönetim analizi gibi alanların yanısıra robot sistemlerin kontrolü, doğrusal olmayan sistem modelleme, resim işleme, karakter el yazısı ve imza tanıma, veri madenciliği gibi alanlarda da kullanılmaktadır.
Yapay Sinir Ağları uygulamaları genellikle tahmin, sınıflandırma, veri ilişkilendirme, veri yorumlama ve veri filtreleme işlemlerinde kullanılmaktadır.
Tahmin için kullanılan yapay sinir ağları, girdi değerlerini bir çıktıyı tahmin etmek için kullanılır. Döviz kuru tahmini örnek olarak verilebilir.
Sınıflandırma amacıyla kullanılan yapay sinir ağları, girdi değerlerini sınıflama görevini üstlenirler. Bir makine üzerinde görülen hataların sınıflandırılması örnek olarak verilebilir.
Veri ilişkilendirme için kullanılan yapay sinir ağları, öğrendiği bilgiler ile eksik olan bilgileri tamamlar. Eksik bir resmin tamamlanması bu konuda örnek olarak verilebilir.
Veri yorumlamak amacıyla kullanılan yapay sinir ağları, girdileri analiz eder. Bir olay hakkında toplanan örneklerden elde edilen ve eğitim sonucu oluşturulan bilgileri kullanarak yeni olayların yorumlanmasını sağlar.
Veri filtrelemede ise eğitilen ağlar, birçok veri arasından uygun verileri belirleme görevini yerine getirirler.
ÖRNEK UYGULAMA
Yapay sinir ağlarının yaygın bir şekilde kullanıldığı tahmin özelliği, girdi değerlerinden bir çıktıyı tahmin etmek için kullanılır. Yapay sinir ağları, ağa sunulan bilgilerden yararlanarak, bu bilgilere karşılık gelen çıktı değerini tahmin eder.
Örnek olarak yapılan bir uygulamada; üretim durumunun tahmini için, girdi olarak kapasite kullanım oranı, yurtiçi satış miktarı, mamul madde stokları, hammadde stokları, yeni siparişler, satış fiyatları, hammadde fiyatları, hammadde ve aramalı ithalatı, işçi ücretleri, istihdam durumu, ve sabit sermaye yatırımı değerleri kullanılmıştır. Model çıktısı olarak da üretim durumu hesaplanmıştır. Yapay sinir ağlarında sayısal veriler kullanıldığından, girdi ve çıktı değerlerinin durumunu gösteren ifadelerden arttı için (+1), aynı kaldı için (0) ve azaldı için (-1) şeklinde dönüşüm yapılmıştır. Öncelikle veriler derlenip sayısallaştırılmıştır. Modele, 11 adet girdi sunulmuş ve üretim miktarının (arttı, azaldı, aynı kaldı şeklinde) tahmini bulunmaya çalışılmıştır. Yani yapay sinir ağlarının tahmin etme özelliğinden yararlanılmıştır. Ağ türleri ve başarılı olduğu alanlar incelendiğinde, çok katmanlı algılayıcı ağ türünün tahmin etmede daha başarılı olduğu görülmüş ve bu ağ türü seçilmiştir. Neuro Solutions adlı simülatör programı kullanılarak onlarca denemenin ardından öğrenmede en iyi performans gösteren model seçilmiştir.
Öğrenme tamamlandıktan sonra, test verisi kullanılmış olup yapılan test sonunda beklediğimiz değerlerle modelin tahmin ettiği değerler karşılaştırılmış, bu değerlerin birbirine oldukça yakın olduğu gözlenmiştir. Özet olarak bu çalışmanın amacı, yapay sinir ağlarının öğrenme özelliği sayesinde bir çıktıyı tahmin edebileceğini göstermektir.
Kaynak: http://e-bergi.com/y/yapay-sinir-aglari
Genç Bakış Gazetesi’nden Beyzanur Polat’ın yaptığı haber…
Genç Bakış Gazetesi’nden Beyzanur Polat’ın yaptığı haber…>>>
Kas
Binary Sooty Tern Optimization Algorithms for solving Wind Turbine Placement Problem
Binary Sooty Tern Optimization Algorithms for solving Wind Turbine Placement Problem İndirmek için tıklayınız.>>>
Eyl
Konya Model Fabrika’yı Ziyaretim ve Konya Dijital Dönüşüm
“konya dijital dönüşüm” kelimesini Google üzerinden arattığım zaman Konya Model Fabrika‘yı keşfettim. 5 Ağustos 2021>>>
Ağu
Otomatlar, Biçimsel Diller ve Turing Makineleri – Dr. Emre Sermutlu – Cinius Yayınları
2020-2021 bahar yarıyılında Otomata Teorisi ve Biçimsel Diller dersini verirken kullanmam için Selçuk Üniversitesi Teknoloji>>>
Mar
4-6 MART 2021 ÇEVRİMİÇİ TÜBİTAK-2237-B PROJE EĞİTİMİ ETKİNLİĞİ KTÜ – TRABZON
Alanında dünyada öncü Prof. Dr. Yener EYÜBOĞLU, Prof. Dr. Asım KADIOĞLU, Prof. Dr. Nurettin YAYLI,>>>
Mar
ARDEB 1001 – 2020 Sonuçlarını Değerlendirme ve Yenilikler Toplantısı
>>>
Şub
2021 yılı içerisinde değerlendirilebilecek konferanslar
GLOBAL CONFERENCE on ENGINEERING RESEARCH online 2-5 June 2021 Abstract or Full Paper Submission: 2>>>
Şub
Sayfamda paylaştığım bütün Karikatürler silinmiştir
İsimsiz bir uyarı yorumuyla araştırdığım vakit gördüm ki bazı karikatüristler blog sayfalarında karikatür paylaşanlara dava>>>
Oca
MATLAB – Error: Functions cannot be indexed using {} or . indexing.
data = get(z9).OutputData{1}; satırında aşağıdaki şekilde hata vermekteydi. Error: Functions cannot be indexed using {}>>>
Oca
“ERASMUS+ Yüksek Öğretim” konulu seminer notları
“ERASMUS + Yüksek Öğretim” konulu seminer notları Dr. Öğretim Üyesi Kemal TÜTÜNCÜ hocam tarafından sunulan>>>
Oca
Akademik bir makalenin Giriş kısmı nasıl yazılmalıdır?
Sinem Toraman @Sinem_Trmn tarafından verilen “Akademik Yazımda Metodolojik Sorunlar ve Çözüm Önerileri” başlıklı eğitimde bir>>>
Ara
4. Uluslararası Mühendislik Teknolojileri Konferansı
4. Uluslararası Mühendislik Teknolojileri Konferansı: https://icente.selcuk.edu.tr/>>>
Eyl
Kaç kere yeniden doğar insan?
Kaç kere yeniden doğar insan? Kaç kere yeniden doğmalı? Peki her doğumda aynı anadan mı>>>
Tem
Optimizasyon problemlerindeki belirsizlikler
Normalde bir x değişkeni için f(x) fonksiyonunun her zaman aynı sonucu üretmesi beklenir. Fakat bazı>>>
Tem
Moodle – mysql_full_unicode_support
Bu uyarıya rağmen Moodle kurulumu yapıldığı zaman bazı karakterlerin ve emojilerin desteklenmeyeceği belirtilmektedir.>>>
May
Moodle SSL ayarı nasıl yapılır?
SSL kurulumunuzu bitirdikten sonra config.php dosyasındaki: $CFG->wwwroot = 'http://sorucevaptest.com/moodle'; kısmındaki adresi https şeklinde düzenleyiniz. $CFG->wwwroot>>>
May
Moodle – mysql_full_unicode_support#File_format
Çözüm: https://docs.moodle.org/38/en/MySQL_full_unicode_support phpmyadmin yetkisi olanlar için: SET GLOBAL innodb_file_format = barracuda SET GLOBAL innodb_file_per_table =>>>
May
Tanım Teorileri: Platon’un İnsanı ders notları…
Tanım Teorileri: Platon’un İnsanı ders notları… İnsanın Tanımına Dair ders notları… başlıklı yazı: https://www.ahmetcevahircinar.com.tr/2020/04/19/insanin-tanimina-dair-ders-notlari/ “Namazın>>>
2 Comments
Nis
İnsanın Tanımına Dair ders notları…
İnsanın Tanımına Dair ders notları… İnsanın Tanımına Dair başlıklı videoyu yayınlandıktan 2 hafta sonra izleyebildim>>>
1 Comment
Nis
Uzman Sistemler -Bir Yapay Zeka Uygulaması- Novruz Allahverdi
Uzman Sistemler -Bir Yapay Zeka Uygulaması- Novruz Allahverdi Uzman Sistemler hakkında yabancı literatürün oldukça zengin>>>
Nis